1. Bindmiddel veroudert

Slijpschijven bestaan naast abrasief materiaal (korrels) ook uit een bindmiddel (bijv. hars) dat al die korrels bij elkaar houdt. Naarmate de tijd verstrijkt, vooral bij slechte opslag (+ vocht, temperatuurschommelingen etc.), verliest het bindmiddel zijn sterkte.

2. Risico van breuk/ uiteenspatten

Door verzwakking van het bindmiddel kan de schijf bij hoge toeren (meestal honderden km/uur aan de rand) minder goed de krachten weerstaan. Dat kan leiden tot scheuren of zelfs springen van fragmenten wat gevaarlijke situaties kan opleveren (projectielen, verwondingen etc.).

3. Kwaliteit van het slijpwerk

Zelfs als de schijf niet gevaarlijk breekt, kan de veroudering zorgen voor slechtere prestaties: de korrels kunnen loslaten, afname van de snijkracht, meer hitteontwikkeling etc. Daardoor is het resultaat minder precies/ efficiënt.

4. Reglementen & normen

Er bestaan veiligheidsnormen die voorschrijven dat slijpschijven (met name die met organisch bindmiddel of die gebruikt worden op handslijpmachines) voorzien moeten zijn van een vervaldatum. Bijvoorbeeld norm EN 12413 in Europa regelt dit.

5. Voorbeelden

Harsgebonden (resinoid) doorslijp en afbraamschijven moeten binnen 3 jaar gebruikt worden. Slijpschijven moeten droog en vorstvrij bewaard worden, niet in vochtige omstandigheden.

Wat betekent “houdbaarheidsdatum” precies;

Het is meestal niet zo dat de schijf direct gevaarlijk wordt op de vervaldatum, maar dat de fabrikant/ normen garanderen dat de schijf vóór die datum nog voldoet aan alle veiligheidseisen/ sterkte-instellingen. Na die datum kan de veiligheid door de producent niet meer worden gegarandeerd.

De datum staat vaak op de metalen ring of asgat van de doorslijp of afbraamschijf, vaak als kwartaal + jaar (“V01/2025” etc.), of anders op de verpakking.

Praktische gevolgen / hoe ermee omgaan

Controleer bij aankoop of de houdbaarheidsdatum nog niet verstreken is.

Bewaar schijven correct: droog, matige luchtvochtigheid, geen extreme hitte of kou.

Gebruik oudere schijven eerst “first in, first out” zodat niets onnodig oud wordt.

Wettelijke context in Nederland

Arbowet/ Arbeidsomstandighedenwet

De Arbowet verplicht werkgevers om te zorgen voor veilige arbeidsomstandigheden. Dat betekent o.a. dat gereedschap en middelen (zoals haakse slijpers en slijpschijven) veilig moeten zijn, goed onderhouden en geschikt voor het gebruik. Verouderd of beschadigd gereedschap dat niet meer zeker functioneert, valt niet binnen die verantwoordelijkheid.

Arbeidsomstandighedenbesluit

Dit is de concrete invulling van de Arbowet waarin regels staan voor arbeidsmiddelen, arbeidsomstandigheden, instructies, toezicht etc. Voor slijpschijven betekent dit dat je moet voldoen aan veiligheidsvoorschriften, slijtende onderdelen en bescherming tegen risico’s (zoals fragmentatie van de schijf).

Verkoop en advies

Ook de dealer, wederverkoper en/of accountmanager heeft hierin een belangrijke taak om de gebruiker zo goed mogelijk voor te lichten wat wel en niet mag op het gebied van slijpmiddelen.

Kortom:

De datum op een schijf is geen willekeurige bureaucratie maar een veiligheidsmaatregel. Zonder die datum – of als je een verlopen schijf blijft gebruiken – loop je risico op ongevallen.